Terugblik themamiddag samen werken aan inclusie

Meld je via deze link aan voor de volgende themamiddag over inclusie, op 22 mei.

Elkaar inspireren met praktijkverhalen

Elkaar inspireren en van elkaar leren. Dat was het doel van de themamiddag die SPPOH op Valentijnsdag organiseerde rondom inclusie. De bomvolle zaal bewijst in ieder geval dat het met de liefde van de aanwezigen voor het onderwijs wel goed zit.

When a flower doesn’t bloom, you fix the environment in which it grows. Not the flower.

Met deze prikkelende uitspraak opent Eefje van der Klauw van SPPOH de middag die in het teken stond van inclusie. Eefje: “Ons uitgangspunt is dat alle kinderen erbij horen en samen in de wijk naar school gaan. Een van de manieren om dat te bereiken, is om minder vanuit het individu te denken en meer vanuit de context.”

Er gebeurt al veel moois in de regio Haaglanden op het gebied van inclusie. Dat was de directe aanleiding voor SPPOH om deze middag te organiseren, vertelt Eefje. “Er wordt veel over inclusie gesproken en iedereen geeft er een andere betekenis aan, inclusie is soms alles en soms niets. Daarom dachten we: laten we vooral met elkaar in gesprek gaan aan de hand van een aantal concrete voorbeelden over hoe scholen inclusie in praktijk brengen.”

Studiereis Canada
Voordat het tijd is voor deze voorbeelden, vertellen oud-schoolleider Rebecka Buter en Wouter Ruitenbeek, directeur van de Zuidwalschool in Den Haag, een inspirerend verhaal over de studiereis die ze hebben gemaakt naar Ontario in Canada, een regio die bekendstaat om de voortvarende aanpak van inclusief onderwijs. De reis was een initiatief van Samen Tien (S10). Onder die vlag werken negen (één school is inmiddels gesloten) basisscholen in de Haagse binnenstad al sinds 2011 intensief samen.

Wouter: “Bij de besturen waar we op bezoek zijn geweest gaan alle kinderen in hun eigen buurt naar school. En iedereen staat daar heel erg achter. Al het geld gaat naar de schoolbesturen, er is geen speciaal onderwijs en er zijn ook geen samenwerkingsverbanden. De ondersteuning wordt verzorgd door zogeheten educational assistants, die elk hun eigen expertise hebben en in dienst zijn van de besturen.”

Rebecka: “Het is vooral mooi dat je inclusie overal in de Canadese maatschappij terugziet. In de openbare ruimte zie je overal voorzieningen zodat iedereen erbij hoort. Die vanzelfsprekendheid werkt door in het onderwijs.”

Actiepunten
Wouter en Rebecka zouden het Canadese systeem niet zomaar willen kopiëren naar de Nederlandse situatie, maar ze hebben zich wel laten inspireren door het Canadese systeem en ook een aantal actiepunten geformuleerd voor de S10-scholen:

1. Besturen moeten een duidelijk visie formuleren op inclusie: wat doe je wel en wat niet?
2. Vaker groepsondersteuning bieden; als iets voor één leerling werkt, waarom dan niet voor vier?
3. Een pilot starten, waarbij scholen zelf specialisten inhuren.
4. Omdenken en als uitgangspunt nemen wat kinderen wél kunnen in plaats van wat ze niet kunnen.

Wil je meer weten over de studiereis naar Canada? Lees dan het interview met Rebecka Buter.

Na de pauze is het tijd om in groepjes uiteen te gaan en te luisteren naar de verhalen van de zeven scholen die iets vertellen over inclusie op hun eigen school. We lichten er hier drie uit:

1. Jody van den Berg, integraal schoolleider bij de Openbare Daltonbasisschool ’t Prisma in Rijswijk: “In het Daltononderwijs is vertrouwen wezenlijk. Uitgangspunt is dat we vertrouwen hebben in elkaar als collega’s én in de leerlingen. Alle kinderen moeten een plek kunnen krijgen bij ons. Om dat zoveel mogelijk te realiseren krijgen we op verschillende manieren ondersteuning van SBO Elsenburg, de Strandwacht en de Loodsboot. Mijn wens voor de toekomst zou zijn dat we meer gaan samenwerken over de besturen heen, want de scholen in de buurt vormen samen een community – ook als ze van verschillende besturen zijn.”

2. Jessica Hendriks, adjunct-directeur en locatieleider van De Regenboog in het Haagse Laakkwartier: “Wij zijn uit volle overtuiging een inclusieve nieuwkomersschool en eigenlijk hebben we inclusief onderwijs lang geleden al als uitgangspunt genomen. Het groeit, je wordt niet inclusief van vandaag op morgen. Maar we zijn aardig op weg, van onze zevenhonderd leerlingen, waarvan het merendeel anderstalig binnenkomt, zou je ongeveer een derde kunnen kwalificeren voor SBO of SO. En toch zitten deze leerlingen nog steeds bij ons op school. En het resultaat is ernaar, want 71% van onze leerlingen stroomt uit boven het eigen IQ-niveau. Dat bereiken we onder meer dankzij ons ondersteuningsteam met een orthopedagoog. Maar ook omdat we geïnvesteerd hebben in een digitaal systeem waarmee je snel een OPP kunt maken.”

3. Wouter Ruitenbeek, directeur van de Zuidwalschool in Den Haag: “Wij zijn een school in de binnenstad met een divers publiek. Bij binnenkomst zijn er best veel kinderen die extra aandacht nodig. Toch is ons startpunt dat zoveel mogelijk kinderen welkom zijn. Het vraagt om een andere manier van kijken. In het verleden zeiden we soms over een leerling: we weten onvoldoende, dus het is niet passend. Nu draaien we het om en zeggen: we weten nog onvoldoende, dus wees welkom. Dat gaat soms met vallen en opstaan, maar we proberen continu te leren.”

Na afloop tijdens de borrel vragen we enkele aanwezigen hoe ze de middag hebben ervaren.

Nynke van der Zee is IB’er op Nutsschool Morgenstond: “Waar ik zelf wel behoefte heb is een duidelijk punt op de horizon. Iedereen is met inclusie bezig, maar waar willen we met z’n allen naartoe? Willen we net zo worden als Canada of niet? En zo niet, hoe moet het dan wel? Er is en duidelijke beweging naar meer inclusiviteit en dat is goed, maar een duidelijke stip op de horizon zou wel echt van toegevoegde waarde zijn voor mij.”

Marloes van der Geest, IB’er op Christelijke Basisschool Leyenburg: “Streven naar inclusie is een bepaalde mindset, alleen is er veel discussie hoe je daar vervolgens met z’n allen invulling aan geeft in de praktijk. Daarom is een middag als deze goed. Het helpt je om je eigen mening weer wat aan te scherpen. Het is mooi om de persoonlijke passie van sommige collega’s te zien, maar het is ook belangrijk om alles goed te borgen. Anders blijf je afhankelijk van die mensen met persoonlijke passie.”

Marieke Tiggelman, IB’er en zorgcoördinator bij SBO Merlijn: “Voor mij persoonlijk is het streven naar inclusie zo ongeveer het doel in mijn leven en ben ik er heel erg voor. We schieten weinig op met al die hokjes. Ik ben het onderwijs in gegaan om het verschil te maken voor kinderen. Wat inclusie nu nog beperkt, is dat we vaak nog vastzitten in regelgeving, individueel labelen en financiersstromen. Als we dat meer kunnen loslaten, kunnen we mooie stappen zetten met elkaar.”

Meld je via deze link aan voor de volgende themamiddag over inclusie, op 22 mei.