Constructief communiceren met ouders, ook als dat moeilijk is…

Van 9 t/m 17 maart 2024 vindt de ‘Week van de Hoogbegaafdheid’ plaats. Midden in deze week – op 13 maart 2024 – organiseert de projectgroep begaafdheid van SPPOH de conferentie ‘Begaafdheid en inclusiever onderwijs; wat kan jij doen?’ De middagconferentie is bij te wonen door leerkrachten, IB’ers en directies van PO-scholen. Ook zijn medewerkers van zorgverlenende instanties uit de regio Den Haag van harte welkom. In de aanloop naar de conferentie plaatsen we interviews met de sprekers op deze website. 

Meld je hier aan voor de conferentie.

Orthopedagogen Myrthe Drexhage en Marlot Roosendaal werken als trajectbegeleider voor Samenwerkingsverband Unita in de regio Gooi en Vechtstreek. Goede communicatie met ouders van hoogbegaafde leerlingen is van cruciaal belang, alleen: hoe doe je dat? Myrthe en Marlot geven vijf tips.

1. Zet het belang van het kind altijd voorop
   Myrthe: “Het klinkt misschien als een open deur, maar toch wordt het belang van het kind nog wel eens uit het oog verloren. Daarom kan het geen kwaad om dit nog eens expliciet als vertrekpunt van de gesprekken te benoemen. En koppel daar ook een doel aan: wat wil je samen bereiken voor de leerling? Wil je dat de leerling met plezier naar school gaat, bepaalde cijfers haalt of überhaupt naar school gaat? Een duidelijk doel geeft richting voor de communicatie.”

2. Praat over het proces
   Marlot: “Het is belangrijk om met elkaar te spreken op basis van vertrouwen. Voel je die vertrouwensbasis niet, dan is het goed om dat ook te benoemen. Ga eerst het gesprek aan over het proces en neem daar de ruimte voor, dan kun je daarna weer verder over de inhoud. Staan de neuzen niet dezelfde kant op, dan boek je ook geen resultaat. Het is dus echt belangrijk dat die vertrouwensbasis er is.”

3. Schroom niet om hulp in te roepen
   Myrthe: “Het is belangrijk om niet te blijven doormodderen als de communicatie met ouders stroef verloopt. Als vertegenwoordigers van het samenwerkingsverband hebben wij automatisch al iets meer afstand, waardoor we goed de rol van mediator kunnen pakken. Zitten wij niet aan tafel, dan kun je als school ook de directeur, een IB’er of andere collega met wat meer afstand bij het proces betrekken. Op die manier kun je de communicatie met elkaar vlottrekken.”

4. Blijf altijd oog houden voor de mens achter de ouder
   Marlot: “Sommige ouders kunnen lastig overkomen. Ze hebben hoge eisen, stellen voortdurend kritische vragen en gaan op de stoel van de school zitten. Of ze komen juist helemaal niet opdagen voor gesprekken. Als het zo moeizaam gaat, is het enorm belangrijk om de mens achter de ouder te blijven zien, en te blijven kijken hoe je er constructief mee om kunt gaan.”
   Myrthe: “Elk ouder is als een leeuw die opkomt voor zijn of haar jong, zo kijk ik ernaar. Sterker nog, door te zeggen dat ik die houding waardeer benoem ik het ook. De manier waarop ouders communiceren, is lang niet altijd prettig of constructief, maar hun intentie is altijd goed. Ze willen het beste voor hun kind.”

5. Blijf weg van labels en terminologie
   Marlot: “Je ziet dat sommige ouders aansturen op het label hoogbegaafdheid, ook als er soms andere zaken aan de hand zijn. Hoogbegaafdheid heeft nu eenmaal voor bepaalde ouders meer status dan ADHD of autisme. Daarom probeer ik altijd weg te blijven van terminologie en labels. Laatst nog hadden we een meisje getest, waar best een diffuus beeld uit kwam. Ouders vroegen me heel direct of er sprake was van een HB-profiel. Toen heb ik gezegd: dit zijn haar talenten, dit haar tekortkomingen en we gaan dit en dit inzetten om haar te helpen. Dus ik heb geen direct antwoord gegeven op de vraag.”
   Myrthe: “We werken bij dit samenwerkingsverband volgens de principes van handelingsgericht werken. We kijken dus echt naar wat een kind nodig heeft en stellen geen diagnoses in welke vorm dan ook. Dat leggen we dus ook uit aan de ouders.”

Foto: Myrthe Drexhage (links) en Marlot Roosendaal