Betekenisvol verrijken

Verslag Masterclass Begaafdheid (2)

SPPOH organiseert tot en met het voorjaar van 2024 vier masterclasses op het gebied van (hoog)begaafdheid. ECHA-specialist Janneke Breedijk geeft de masterclasses. Op deze website publiceren we van elk van deze bijeenkomsten een verslag, met links naar relevante informatie. De tweede bijeenkomst ging over betekenisvol verrijken.

Wat maakt een leeromgeving tot een rijke omgeving? En op welke manier draagt een rijke leeromgeving bij aan het leren van kinderen. Met deze prikkelende vragen opent Janneke Breedijk de tweede masterclass op het gebied van (hoog)begaafdheid. “Een rijke leeromgeving is de sleutel tot succes. En ik noem het nadrukkelijk geen verrijkt onderwijs, maar rijk onderwijs. Want willen we niet dat alle vormen van onderwijs rijk zijn?”

Rijk onderwijs is onderwijs dat is afgestemd op leerlingkenmerken, individuele mogelijkheden, interesses en behoeften. Kortom, onderwijs waarmee je talenten kunt ontdekken, ontwikkelen en zichtbaar maken.

Mogelijkheden en talenten
Janneke hoopt dat professionals op scholen niet alleen oog hebben voor wat leerlingen niet kunnen, maar juist ook kijken naar waar de mogelijkheden en talenten van leerlingen liggen. “Je kunt ook wat minder herhalen en daarmee  tijd vrijmaken voor wat cognitief getalenteerde kinderen nodig hebben.”

Om erachter te komen waar begaafde kinderen van ‘aan’ gaan, is het belangrijk om deze leerlingen goed te observeren en vooral ook met ze te praten. Er wordt veel over deze kinderen gepraat, met name met de ouders, en te weinig met begaafde leerlingen. Zorg dat je samen met de leerling doelen formuleert en een passend aanbod samenstelt, SLO heeft bijvoorbeeld handige ‘gespreksplaten’ ontwikkeld waarbij de leerling in mindmap-vorm met de eigen doelen aan de slag gaat. Zo kun je je verrijkte materiaal afstemmen op de interesses, mogelijkheden en behoeften van (alle) leerlingen.

Een rijke leeractiviteit…

• Bevat open opdrachten, met ruimte voor eigen inbreng.
• Bevat een hoge mate van complexiteit en een hoog abstractieniveau.
• Bevat authentieke contexten (complexe real-life problemen).
• Doet een beroep op de zelfstandigheid van leerlingen.
• Doet een beroep op meerdere begaafdheidsgebieden (leervoorkeuren).
• Doet een beroep op de hogere orde van denkvaardigheden (analytisch, creatief, kritisch).
• Doet een beroep op metacognitieve vaardigheden (denken over denken).
• Stimuleert de autonomie en eigen verantwoordelijkheid (zelfsturing).
• Stimuleert tot een onderzoekende houding (nieuwsgierigheid).
• Lokt uit tot een reflectieve houding (evaluatie, zelfreflectie).
• Draagt bij aan meer zelfinzicht bij leerlingen (kwaliteiten, leer- en denkvoorkeuren).

Vervolgens gaan de aanwezigen op deze masterclass aan de slag met het verrijken van bestaand materiaal. Hiervoor gebruiken ze voor de midden- en bovenbouw een door Janneke aangereikte integratiematrix die de taxonomie van Bloom combineert met Gardners theorie van meervoudige intelligentie. Voor de onderbouw is er een ander document beschikbaar: ‘Aan de slag’. Hieronder zijn alle relevante documenten van de masterclass te downloaden.

Meer informatie en verder lezen?

• Aan de slag met rijk onderwijs (onderbouw)
• De integratiematrix voor verrijkt onderwijs in de midden- en bovenbouw
• Voorbeeld van een verrijkte les over geld aan de hand van de taxonomie van Bloom
• Voorbeeld van een verrijkte les over jezelf ontdekken aan de hand van de taxonomie van Bloom
• De sheets van de masterclass, inclusief allerlei handige links.

Kom naar een van de komende masterclasses of de conferentie in maart 2024!

 Masterclasses

• 17 apr. 09:30 – 11:00 Plusklas, middel of doel?
• 23 mei 09:30 – 11:00 Beleid

Locatie: De Loods, Treubstraat 31, Rijswijk

Meld je aan

Conferentie Begaafdheid en inclusiever onderwijs: 13 mrt. 13.30 – 16.15 uur | Inloop vanaf 13.00 uur en aansluitend borrel. Deelname is kosteloos.

Locatie: Postillion Hotel & Convention Centre, Waldorpstraat 15, Den Haag

Meld je aan